Gazali'ye göre ölüm

SeVaLCaN Mo Feb 09, 2009 4:24 pm

Gazali'ye göre ölüm

Gazâlî'ye göre, ölüm karşısında insanlar dört gruba ayrılır:

1- Hayatın fânî ve geçici olduğunun farkına varamamış; hayatı dünyevî zevklerden ibaret görenler. Bunlara göre ölüm, zevk ve safanın sona ermesi, korkulan âkıbetin başa gelmesi demektir. "De ki, kendisinden kaçtığınız ölüm, muhakkak sizi bulacaktır."19 Ayeti bunların durumunu anlatır.

2- Yaptıklarının âkıbetini bilen ve tövbe edip kulluk yoluna yönelmeye çalışanlar. Bunlar için de ölüm istenmeyen ve hoşa gitmeyen bir hadisedir. Çünkü henüz hazır değildirler. Ölümün aniden onları yakalama tehlikesi vardır. Bunlar Allah'a kavuşmak isterler ancak ölümün gecikmesini dilerler.

3- Allah'ı bilen ve O'na aşk ile bağlı olanlar. Bunlar Allah'a kavuşmak için can atarlar ve ölümün gecikmesinden şikayet ederler.

4- İşi Allah'a havale edenler. Bunlara göre O, neyi murâd ederse, istenmeye ve sevilmeye layık olan O'dur.20
Kula düşen, ölümü unutmamak, ona hazırlık yapmak ve Allah'ın rahmetinden ümitli olmaktır. Şartlar ne kadar ağır olursa olsun, ölümü temennî etmek doğru değildir.21

Ölümün hakikati tehdit ve korkutma değil, ebedi ve daimi bir hayatın mukaddimesi olduğuna göre göre ondan korkmaya gerek yoktur. Hatta her yönüyle nimet olan ahiret saadetine ulaşmak ancak ölüm vasıtasıyla olduğuna göre, bizim için ölüm bir nimettir. Çünkü kendisi vasıtasıyla nimete ulaşılan sebep de nimettir.22

20. Gazzâlî, İhya, 1/434.
21. Gazzâlî, İhya, 1/434; İbn Kudâme, el-Muğnî, 2/434; Kahire, 1968; Seyyid Sabık, Fıkhu's-Sünne, 1/498.
22. Abdulkerim el-Hatib, Allah ve'l-İnsan, 219, 2. Baskı, Daru'l-Fikri'l-Arabi, 1971.